نمایش مستند بلند « اِکسُدوس » در خانه هنرمندان ایران
به گواهی تاریخ، ایران و افغانستان از گذشته های دور تا به اکنون، اشتراکات بسیاری در زمینه های فرهنگی، تاریخی، دینی، زبان، ادبیات و … با یکدیگر داشته و دارند. دستِ کم در پیشینه اسطوره های شاهنامه بزرگ مردِ توس، زندگی، حضور، پیوند و گاه جنگ آوری و نبردِ شخصیت هایی چون مهراب کابلی، سیندخت و رودابه با نام آورانی چون رستم، به روشنی حکایت از این همسایگی و قدمت دارد. شیوه و روندی که تا هرات و آمودریا و جیحون، گسترده می شده و این بده بستان و تعامل سیاسی و فرهنگی و گاه کشورگشایی تا قرون معاصر ادامه یافته است.
افغانستان هر چند در ۶-۵ دهه اخیر فراز و فرودهای سیاسی و قومی اثرگذاری را سپری نموده اما بروز مشکلات اقتصادی و امنیتیِ ناشی از پیدایش گروه های القاعده و طالبان و امثال آن و عدم اقتدار برخی حکومت های مرکزی در آن دیار – بویژه در دهه های ۸۰-۶۰ خورشیدی، به تدریج شمار بسیاری از جوانان و مردانِ کاری و پر تحمل آن سامان را به بازارِ گشوده ی کار و در آمد کشورمان گُسیل کرد. برخی از آنان با دختران هم وطنِ خویش یا حتی ایرانی ازدواج کردند و در این جا ماندگار شدند. اما در یکی دو سال اخیر با شروع و تشدیدِ تحریم های همه جانبه ایران و افزایش قیمت ها و کاهش ارزش پول ملی در ایران، خیلی از افغانستانی های مهاجرِ به ایران آمده، قصد بازگشت به میهن خود کردند؛ بازگشتی که چگونگی و شرایطش، جان مایه فیلم مستندِ « اِکسُدوس » است.
به نوشته تهیه کننده و کارگردان این اثر – بهمن کیارستمی – : تهدید امریکا به تحریم ایران در ابتدای سال ۱۳۹۷ باعث سقوط ارزش ريال در برابر دلار و بازگشت تعداد زیادی از افغانستانی های ساکنِ ایران به کشورشان شد. « مرکز بازگشت امام رضا » در شرق تهران که توسط اداره اتباع خارجیِ وزارت کشور سرپرستی می شود، مسئولیتِ پذیرش، ثبت نام و اعزام آن دسته از مهاجرینی را بر عهده دارد که قصد بازگشت به افغانستان دارند، اما فاقد مدارک شناسایی و اقامتی می باشند.
گفتنی است مستند مزبور در ساعت ۱۸ روز سه شنبه ششم اسفند ماه ۹۸ در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ایران با حضور کارگردان آن به نمایش، نقد و بررسی در می آید و ورود برای همگان آزاد است.